Kamis, 07 Mei 2009

Sambah ka makan...

SAMBAH KA MAKAN

Pangka
:
Manolah baliau, tuan ….
Ujuang
:
Sambahkanlah, tuan ….
Pangka
:
Ikomah sambah nan ka dipulangkan ka bakeh tuan, dek curiang barih di hulu, dek andai pusako lamo, jikok basiang di nan tumbuah, jikok batimbang di nan ado, tumbuah sarupo iko kini.
Bungo dadok daunnyo leba
Rumah gadang sambilan ruang
Batatah timah atoknyo ijuek
Tuturan labah mangirok
Rumah si banto rang palangki
Duduek baselo ateh kasue
Jatueh basisiek umbuik pua
Kaladi tumbueh di telong.
Dek niek silang nan bapangka
Karakok nan bak bajunjuang
Nak mambari aie nan bak saraguek
Nak mambari nasi nan bak sasuok
Langkok jo pangacok lamak manih
Lah masak hidangan di dapue
Lah taranta lalu ka lua
Lah patuik kolah janang ka ujuang
Pituah juo ambo nan ka dibari, mah tuan …..
Ujuang
:
Lah ukue sampai, tuan ….
Pangka
:
Bilang sakiro itu lah tuan ….
Ujuang
:
Iyo pulo tumah sapanjang panitahan tuan tadi
Balaie biduek di muaro
Balabueh lalu ka subarang
Biduek nan dari tangah pasa
Nangkodo banamo sari ramo
Elok sabuang dek juaro
Elok alek dek si rajo janang
Adek alek bak kato sipangka
Kami di ujuang ka manuruik sajo, mah tuan …
Pangka
:
Lah ukue sampai, tuan ….
Ujuang
:
Bilang sakiro itu lah tuan ….
Pangka
:
Dang dikatokan lah dapek ambo aie nan bak satitik, rantiang nan bak sasakah, walau kato nan sapatah, lah baiek manyanang hati ambo. Baa toh nyo kini, janang iyo ka tagak sakali, mah tuan ….
Ujuang
:
Baitu molah, tuan ….
…….. Janang tagak mahidangkan jamba. Katiko jamba lah ka tangah ……
Pangka
:
Manolah baliau, tuan ….
Ujuang
:
Sambahkan lah, tuan ….
Pangka
:
Itu mah sambah nan ka ambo pulangkan ka bakeh tuan, sajak alek mulo jadi, sajak itam si merah kuku, tadanga piriang babunyi, iyo di dalam padapuran, tagak badiri si bujang janang, bukan bujang sambarang bujang, bujang nan sajak dahulunyo. Tateleang kupiah di kapalo, ma atue jamba jo hidangan, ma atok piriang di langan, rapek bak sirieh di gagangnyo. Patambuhan nan ka basilau, lap tangan basadiokan. Sabarih hidangan nan taranta, baiek di hadapan sagalo niniek mamak, di haribaan angku guru kito, walau di hadapan sagalo alek jamu. Tumah lah mamulangkan pulo si rajo janang ka bakeh ambo, ambo mamulangkan ka bakeh tuan, nan bahaso panatiangan nyo alah sampai. Baa toh nyo kini, cubolah layangkan pandangan jaueh, toloang tukiekkan pandangan dakek, geneangkan pandangan ka rusuek, habihkan lekok jo liku. Baa sabab mako baitu, lai juo kolah ado nan kurang, nan talampau, nan talompek. Kurang nak bulieh kito tukuek senteang nak buliah kito bilai, sarago jajang lai tagak juo. Sakian sambah jo salam ka bakeh tuan, mah tuan …
Ujuang
:
Lah ukue sampai, tuan ….
Pangka
:
Bilang sakiro itu lah tuan ….
Ujuang
:
Bana pulo tumah panitahan tuan nan tadi, jikok didanga lah elok bunyi, jikok dipandang lah elok rupo. Tapi samantang pun baitu, bak ibaraik rang mamanciang, sadang di rintang aie ilie, sadang di mabuek dek galombang, gilo di alun-alun buieh. Tali tagang piapuang ilang, kaie disemba dek gurami, Kaie putuih ikan ndak dapek, juaran patah umpan taserah, duduek tamanuang tukang panciang. Malakik tangan ka parambuk, manjalang banamg ka kumparan, di walakkan kato sakutiko, basaba tuan samantaro, mak tuan….
Pangka
:
Baitu molah, tuan …
…. Nan di ujuang barundiang jo nan bak tuo ….
Ujuang
:
Manolah baliau, tuan ….
Pangka
:
Sambahkan lah, tuan ….
Ujuang
:
Ikomah sambah nan ka ambo kumbalikan ka bakeh tuan, jikok di ambo indak ka baulang kili batikam jajak.Baa sabab mako baitu, baulang kili kok nyo sipi, batikam jajak kok nyo cupu, batitih batang kok nyo alie, diulang kato kok batimbang. Sakiro-kiro nak mangumbalikan ujuang rundingan tuan tadi. Apolah nan manjadi ujuang rundiang tuan tadi, kan lah mamulangkan pulo si rajo janang ka bakeh tuan, tuan mamulangkan ka bakeh ambo, nan bahaso panatiangan nyo alah sampai. cubolah layangkan pandangan jaueh, tukiekkan pandangan dakek, geneangkan pandangan ka rusuek, habihkan lekok jo liku. Lai juo kolah ado kurang nan ka di tukuek, senteang nan ka di bilai, sarago jajang lai tagak juo. Kan iyo baitu bana ujuang panitahan tuan tadi.
Pangka
:
Sabananyo, tumah tuan …
Ujuang
:
Jikok baitu, lah ambo bao paiyo patidoan jo baliau nan bak tuo sabalah ka ujuang, apolah nan manjadi panitahan dek baliau. Sabarih molah hidangan nan taranta nangko, lah mariak mangalun puntuang, lah data bak lantai papan, lah licin bak dindiang kaco. Dek arih janang tuan, tahu di jamba lanjuang, tahu di mangkuek kurang panuah, pinggan balusin banda padang. Antah hari ko nan elok, antah kotiko ko nan baiek, sadang wakatu bungo kambang, ajuang balaie di musimnyo. Sungguah pun baitu, pituah juo lah ambo nan ka dibari, mah tuan…
Pangka
:
Lah ukue sampai, tuan ….
Ujuang
:
Bilang sakiro itu lah tuan ….
Pangka
:
Bana pulo tumah sapanjang panitahan tuan tadi. Di sinan kan takana pulo ambo dek pituah urang tua kito, apolah nan manjadi pituah urang tuo kito.
Bagutu balam dalam sankak
Bakicau murai ateh batu
Merpati tabang mangirai
Sangkak tasangkuik di tinjauan
Tariek di tuan sadok nan taragak
Ambiek di tuan sado nan katuju
Nak samo kito pamulai
Baitu pituah dari si pangkalan, mah tuan ….
Ujuang
:
Lah ukue sampai, tuan ….
Pangka
:
Bilang sakiro itu lah tuan ….
Ujuang
:
Iyo pulo tumah sapanjang panitahan tuan tadi. Di sinan kan takana pulo ambo dek pituah urang tua kito,
Pulai tumbuah di Nata
Mati di parang sari ramo
Mulai lah tuan dari pangka
Nak kami turuik basamo-samo, mah tuan ….
Pangka
:
Lah ukue sampai, tuan ….
Ujuang
:
Bilang sakiro itu lah tuan ….
Pangka
:
Bana pulo tumah sapanjang panitahan tuan tadi. Di sinan kan takana pulo ambo dek pituah urang tua kito, apolah nan manjadi pituah urang tuo kito.
Si titah nak rang pulau punjuang
Anak rajo basuntiang cino
Titah ka samo kito junjuang
Rasaki ka samo kito tarimo
Rang sulik aie nak ka ripan
Pulang manjalang sanjo rayo
Singgah samalam ka tanjuang alai
Tariek lah aie basuehlah tangan
Makan kito basamo-basamo
Jo bismillah kito pamulai, mah tuan ….
Ujuang
:
Bismillahirrahmanirrahim…….
….. sadang makan, nak ka batambuah ….
Pangka
:
Tuan…..
Rang guguek pai ka pakan
Bakampuah kain ka sandangan
Adek duduek limbago makan
Batambueh makonyo kanyang, mah tuan ….
Ujuang
:
Mairik parang jo barani
Mairik karajo jo usaho
Iyo samo-samo diusahoan, mah tuan ….
…. Setelah salasai makan …
Ujuang
:
Manolah baliau, tuan ….
Pangka
:
Sambahkan lah, tuan ….
Ujuang
:
Itu mah sambah nan ka ambo pulangkan ka bakeh tuan, balaie tantu mahadang pulau, bajalan tantu mahadang parantian. Baa sawajah kini nagko, bak ibaraik rang bajalan, mah lah tibo pulo kami di kayu nan rampak rimbun daun, batu nan elok ka sandaran. Pituah juo lah ambo ka dibari, mah tuan ….
Pangka
:
Lah ukue sampai, tuan ….
Ujuang
:
Bilang sakiro itu lah tuan ….
Pangka
:
Bana pulo tumah panitahan tuan tadi, balahie mahadang pulau, bajalan mahadang parantian. Lah tibo pulo tuan di kayu rampak rimbun daun, batu nan elok kasandaran, balatak-an baban elok-elok, baranti bakipeh arak, mah tuan….
Ujuang
:
Bakuaso-an sakali, mah tuan …
Pangka
:
Baa toh nyo kami nan sadang kapanasan, pituah juo nan ka dibari, mah tuan ….
Ujuang
:
Bajalan juo ka nan tadueh, mah tuan ….
…..nak marokok…
Ujuang
:
Manolah baliau, tuan ….
Pangka
:
Sambahkan juo lah, tuan ….
Ujuang
:
Ikomah sambah nan ka di pulangkan ka bakeh tuan,
Muaropaneh jalan bakasiek
Basimpang jalan ka Kinari
Hari paneh rambahan masiek
Pituah juo kami ka dibari, mah tuan …
Pangka
:
Lah ukue sampai, tuan ….
Ujuang
:
Bilang sakiro itu lah tuan ….
Pangka
:
Iyo Muaropaneh jalan bakasiek
Kandang tabuek bateh Kinari
Ka kida jalan Parambahan
Iyo hari paneh rambahan masiek
Bacaca-an rabuek ka api
Baitu pituah sapangkalan, mah tuan …
Ujuang
:
Bakuaso-an sakali, mah tuan …

Mintak Pulang
Ujuang
:
Manolah baliau, tuan ….
Pangka
:
Sambahkanlah, tuan ….
Ujuang
:
Itumah sambah nan ka ambo pulangkan ka bakeh tuan, sungguah pun tuan surang nan dihadang dengan sambah, makna batin ka nan rapek, wujuik nyo sambah ka nan banyak. Sawujuik sambah jo simpuah, sabarek bungka nan piawai, naraco luruih main daun, indak basibak jo basisieh, bukan ba hinggo jo babateh. Baa toh nyo, ka bakeh tuan pulangnyo sambah, mah tuan....
Pangka
:
Ka bakeh nan basamo kumbalinyo, mah tuan ...
Ujuang
:
Nan bak ibaraik orang nan duduek di tapi pantai, dek lamo duduek maranuang, indak taraso hari lah patang, pasang naik manjirek kaki, badan tasintak maso itu, ombak baguluang dari tangah, bararak kaja ba kaja, ba guluang-guluang ka tapian. Rang elo parahu dari tangah, laie ditundo angin sanjo, matohari baransue ilang, ilang di lamun-lamun ombak, air sireh bak ameh urai, mambaleh cahyo ka langik, awan di barat sato masak pulo, bintang lah tampak maijok-ijok. Dagang nak baliek ka tampek surang-surang, ibu jo bapo nak pulang pulo. Mintak dilapeh jo hati nan suci muko nan janieh, mah tuan....
Pangka
:
Lah ukue sampai di tuan....
Ujuang
:
Bilang sakiro itulah, tuan ...
Pangka
:
Bana pulo tumah sapanjang panitahan tuan tadi, jikok didanga lah elok bunyi, jikok dipandang lah elok rupo. Tapi samantang pun baitu, nan bak ibaraik buruang pipik, babondoang hilie jo mudiek, malayok kiri jo kanan, panek malayok nyo malayang, pueh maninggi nyo marandah, hinggok di padang ribu-ribu. Satibo nyo di sinan, gilo mamakan buah rumpuik, litak lapeh hauih pun tibo, diminum ambun nan sa titiek, sajuak anggoto ka tujuehnyo, sabab lah sudah minum jo makan. Manjalang kapak ka dikirai, malakik kaki basitumpu, manuju pinang nan sabatang, pulang ka asa mulo tabang, diwalakkan kalam sakutiko, mananti tuan samantaro, mah tuan ...
Ujuang
:
Saba mananti molah ambo, tuan .....
.......... Si Pangka barundiang se saat jo nan bak tuo ...................
Pangka
:
Baliau tuan ….
Ujuang
:
Lalukan lah, tuan ….
Pangka
:
Ikomah sambah nan ka ambo kumbalikan ka bakeh tuan, jikok diambo indak ka baulang bak manyikek, babaliek bak mamanggang, sakiro-kiro nan mangumbalikan ujuang rundiangan tuan tadi. Apolah nan manjadi ujuang rundiangan tuan tadi. Di hari nan sahari kini, hari baiek kutiko elok, niek sampai kaue salamaik. Kasalamatan nyo itu, kok rasaki lah samo kito tarimo, do’a lah samo kito aminkan. Nan baa sawajah nangko kini, sakaji tuan nan datang, nan sabondoang pai satambuah lalu, kok selo lah minta diurak, simpuah minta diungkai, nak ma-ayun lenggang ma-ajang langkah, nak pulang ka tampek surang-surang. Mintak dilapeh jo hati nan suci muko nan janieh. Kan baitu bana ujuang panitahan tuan tadi.
Ujuang
:
Sabananyo mah tuan ….
Pangka
:
Jikok baitu, lah ambo tariek pulo paiyo patidoan jo baliau mamak nan bak tuo sabalah ka pangka. Apolah nan pambarian dari baliau, kok kandak lai ka balaku, kok pinto lai ka bulieh, tapi saketek lah ka dibanakan ka bakeh tuan, sabarih molah minum jo makan, makan kok kurang kanyang, minum kok kurang sajuek, duduek pun kok kurang pado tampeknyo, iyo rila jo maaf si pangkalan ka dibari, mah tuan ….
Ujuang
:
Lah ukue sampai di tuan....
Pangka
:
Bilang sakiro itulah, tuan ...
Ujuang
:
Bana pulo tumah panitahan tuan nan ka tangah. Sabarih minum jo makan, makan lah tibo bana di nan kanyang, minum lah tibo di nan sajuek. Nan bak ibaraik orang karimbo, aka dicari rotan nan bulieh, indak doh upek nan ka timbue, antak kok puji ba tibokan. Satantang rila jo maaf, lah talabieh dahulu, man tuan ...
Pangka
:
Lah ukue sampai di tuan....
Ujuang
:
Bilang sakiro itulah, tuan ...
Pangka
:
Saketek lai lah nan ka dibanakan ka bakeh tuan, sabalun selo tuan urak sabalun simpuah tuan ungkai. Kito lah nan jadi titian aie polongan asok ujuang kato sambungan lidah. Taradok kato nan tadoroang, salah tingkah rundiang tagawa, sangkuik sumangkuik dalam batin, barila-rila kito di siko. Isuek kok lai untuang samo baiek, umue lai samo panjang, di lain hari kito basuo. Bajalan lah tuan jo dukungan, nak tingga kami jo buaian.
Ujuang
:
Di siko rundingan kito habisi, Assamu’alaikum warahmatullahi wabarakaatuh
Pangka
:
Wa’alaikum salam warahmatullahi wabarakaatuh

4 komentar:

Unknown mengatakan...
Komentar ini telah dihapus oleh administrator blog.
wahyudichan mengatakan...

mungkin salah tulis aja pak!
terima kasih atas sharing infonya ...

Chaniago mengatakan...

Pak Abdul Majid, tarimo kasiah banyak koreksi nyo..ndak usah pakai "anda" sagalo pak, karano tulisan ko ambo copas sajo sebagai bentuk kepedulian terhadap kebudayaan minangkabau..


Unknown mengatakan...

matap